Aktualności

W dniu dzisiejszym (29 sierpnia br.) doszło do podpisania protokołu rozbieżności pomiędzy NSZZ "Solidarność" Pracowników Poczty Polskiej a Zarządem PP S.A.
Podpisanie tego protokołu powoduje rozpoczęcie kolejnej procedury wynikającej z ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych a mianowicie mediacji.

Czym są mediacje?

Jeżeli rokowania zakończyły się niepowodzeniem, a strona która wszczęła spór podtrzymuje zgłoszone żądania, spór zbiorowy przechodzi do kolejnej fazy - mediacji (art. 10 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych). Etap ten prowadzony jest z udziałem osoby dającej gwarancję bezstronności - mediatora, którego strony sporu ustalają wspólnie. Jeżeli strony sporu nie porozumieją się w sprawie wyboru mediatora w ciągu 5 dni, to na wniosek jednej ze stron mediator wyznaczany jest przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej z listy, ustalonej z organizacjami związkowymi (art. 11 ustawy)

Ustawa nie precyzuje na czym ma polegać mediacja. Z przepisów wynika, iż jej głównym celem jest ustalenie istotnych faktów oraz pomoc stronom toczącego się sporu zbiorowego w osiągnięciu porozumienia. Mediator może w ramach swoich czynności zaproponować dokonanie ekspertyzy określającej sytuację ekonomiczno-finansową zakładu - jeżeli w związku z żądaniem objętym sporem zbiorowym konieczne jest jej ustalenie. Jeżeli natomiast stwierdzi, iż rozwiązanie sporu zbiorowego wymaga szczegółowych dodatkowych ustaleń, zawiadamia o tym strony.

Pracodawca, choć nie wynika to wprost z przepisów, z chwilą pojawienia się mediatora, powinien dostarczyć mu dokumenty powstałe podczas toczącego się sporu - żądania przedstawione przez stronę związkową (wszczynające spór zbiorowy), zawiadomienie Inspektora Pracy o wszczęciu sporu zbiorowego, protokoły z poszczególnych rund rokowań, protokół rozbieżności. Ma to umożliwić mu odpowiednie przygotowanie się do mediacji, eliminujące ewentualne zarzuty co do bezstronności podczas ich przeprowadzania.

Z mediatorem, musi zostać zawarta umowa, regulująca wynagrodzenie należne mediatorowi oraz zwrot poniesionych kosztów przejazdu i zakwaterowania. Wynagrodzenie mediatora nie może być niższe od ustalonego w drodze rozporządzenia, o którym mowa w art. 11 ust. 3. Ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Koszty postępowania mediacyjnego, ponoszą strony sporu zbiorowego w równych częściach, chyba że uzgodnią inny ich podział. Dlatego też mediator podpisuje umowę z oboma stronami sporu zbiorowego.

Związek zawodowy reprezentujący pracowników, w swoim wystąpieniu może uprzedzić pracodawcę (co też zazwyczaj czyni) o możliwości ogłoszenia strajku w razie nieuwzględnienia wysuniętych żądań. Dzień zapowiedzianego strajku nie może przypadać przed upływem 14 dni od dnia zgłoszenia strajku. Podjęcie przez mediatora czynności, o których mowa powyżej, upoważnia go do wystąpienia z wnioskiem o przesunięcie terminu rozpoczęcia strajku na czas niezbędny do dokonania ustaleń mogących mieć wpływ na wynik rozstrzygnięcia sporu zbiorowego. Jeżeli przebieg mediacji uzasadnia ocenę, iż nie doprowadzi ona do rozwiązania sporu przed upływem tego terminu, związek zawodowy, który wszczął spór, może zorganizować jednorazowo i na czas nie dłuższy niż 2 godziny strajk ostrzegawczy.

Postępowanie mediacyjne kończy się podpisaniem przez strony porozumienia, a w razie nie osiągnięcia porozumienia - sporządzeniem protokółu rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron. Nie osiągnięcie porozumienia w postępowaniu mediacyjnym uprawnia do podjęcia akcji strajkowej.

Postępowanie mediacyjne powinno zakończyć się przed upływem terminu podanego w art. 7 ust. 2 ustawy tj. 14 dni od dnia zgłoszenia sporu lub terminu, który został przesunięty i na nowo wyznaczony w wyniku konieczności przeprowadzenia ustaleń (np. ekspertyz), które mogą mieć wpływ na wynik rozstrzygnięcia sporu, lub w innym, dłuższym terminie podanym przez organizację związkową. W praktyce, postępowanie mediacyjne trwa dłużej.

(Na podstawie ustawy z 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. z 1991 Nr 55, poz. 236 z późn. zm.)